آباده یکی از شهرهای استان فارس می‌باشد. این شهر دارای جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوانی می‌باشد. و این جاذبه‌های را مدیون قدمت خود که به هزاره اول پیش از میلاد برمی‌گردد می‌داند. آباده به دلیل قرار گرفتن در مسیر شیراز به اصفهان بسیار موردتوجه همگان بوده و ازاین‌رو نیز رونق بیشتری پیداکرده است. در این مقاله به معرفی جاذبه‌های طبیعی جاذبه‌های طبیعی آباده – بوانات – مرودشت – اقلید خواهیم پرداخت.
روستای چنار آباده
این روستا تاریخی کهن در این مرزوبوم دارد و قدمت آن بنا بر اسناد معتبر تاریخی به ۸۰۰ سال قبل می‌رسد. این روستا بدین دلیل چنار نام‌گذاری گردیده شده است. که در مسجد قدیمی آن درخت چناری کهن‌سال وجود دارد. ده مرکزی دهستان چنار که بخش مرکزی شهرستان آباده می‌باشد و در ۱۸ هزارگزی جنوب خاوری آباده، کنار راه شوسهٔ آباده به اقلید واقع است. جلگه‌ای با هوای معتدل است و ۴۵۰ تن سکنه دارد. آب مورد استفاده روستا از قنات می باشد.و محصولات آن غلات، پنبه، بادام و لبنیات و شغل اهالی زراعت، گله‌داری و بافتن کرباس و گیوه است. این آبادی معدن گچ نیز دارد.
منطقه شکارممنوع بید بیده آباده
این منطقه با وسعتی برابر با ۷۰۰۰۰ هکتار در فاصله ۳۰ کیلومتری آباده واقع‌شده است. که این منطقه در امتداد رشته‌کوه زاگرس و از ارتفاعات جنوبی شهرستان و هم‌جوار با ارتفاعات قله بل (بلندترین قله استان فارس) شروع‌شده است. و ارتفاعات تنگ تنور، سیاه چوغی، بیده‌اشم را در برمی‌گیرد. و بیشترین بارندگی در سطح شهرستان در این منطقه گزارش‌شده که در فصول سرد سال بارش در ارتفاعات به‌صورت برف و در دشت هم‌جوار اغلب به‌صورت باران است.
جاذبه‌های طبیعی بوانات
این شهر در استان فارس قرارگرفته و جاذبه‌های گردشگری بسیاری دارد. بوانات دارای باغات انگور و گردو، دامنه‌های زیبای رشته‌کوه زاگرس، چشمه‌ها و قنات‌های بسیاری می‌باشد. و ازاین‌رو نیز یکی از شهرهای گردشگری استان فارس مطرح‌شده است. در ادامه به مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی بوانات خواهیم پرداخت.
چشمه و تفرجگاه پیر کدویه بوانات
در شهرستان بوانات جلوه‌ای از اقتدار خداوند متعال را نمایان ساخته و دشت زیبای بادبر و مزایجان را سیراب می‌نماید . چشمه‌های جوشانی در این ناحیه روان می‌باشند. که در یک پهنه گسترده شده و در اطراف آن‌ها طبیعت تنومند , اعتنا هر تماشاچی‌ای را به خویش جلب می‌کند .
چشمه و تفرجگاه پیر کدویه یکی از نقاط مهم و تفرجگاه‌های بسیار زیبای شهرستان بوانات است. که در فاصله ۳۵ کیلومتری مرکز شهرستان و در بخش مزایجان این شهرستان واقع‌شده است. که خصوصاً در فصل بهار و تابستان پذیرای خستگانی است که می‌خواهند در محیطی آرام قدری هرچند کوتاه بیاسایند. جهت نیل به این تفرجگاه قشنگ بعد از ورود به شهرستان بوانات در مسیر شرق در جهت‌بخش مزایجان تکان کرده و بعد از گذر از شهر مزایجان در حدود روستا کیلومتر به غرب تکان می‌کنیم و به این چشمه آب‌خنک می‌رسیم . از مزایجان تا روستای بادبر آسفالت باریکی است البته از بادبر تا چشمه پیرکدو خاکی نامناسبی است .
گردشگاه محمد حنفیه بوانات
این گردشگاه در جنوب شهر سوریان و در دامنه کوه خاتون قرار گرفته است. و بر اساس تحقیقات باستان‌شناسان، قبل از اسلام نیز سنتی با عنوان هدیه دادن به الهه آب در این مکان و بین مردمان آن زمان رواج داشته است. گردشگاه محمد حنفیه باقیمانده بنایی آیینی از دوران پیش از اسلام و مورداحترام اهالی منطقه بوده و نزد مردم عامه به قدمگاه محمد حنفیه معروف است. وجود درختان سرسبز و خرم و چشمه‌های زیبا که از دل تخته‌سنگی بزرگ جاری‌شده، این مکان را به تفرجگاهی خوش‌منظره و زیبا تبدیل کرده است.
روستای شاهزاده ابوالقاسم بوانات
این روستا با پیشینه‌ای طولانی و طبیعتی دل‌انگیز و سرسبز و یکی از روستاهای گردشگری بخش سرچهان می‌باشد. ساختمان بسیار زیبای امامزاده، قبرستان تاریخی و درختان سر به فلک کشیده این روستا باعث شده است. سالانه تعداد بسیار زیادی گردشگر از استان فارس و استان‌های هم‌جوار از این منطقه بازدید کنند. در جوار این امامزاده محوطه‌سازی بسیار زیبایی برای اسکان مسافرین مهیا شده است.
روستای پنگون بوانات
این روستا واقع در ۲۴ کیلومتری مرکز بوانات و ۲۰۰ کیلومتری شیراز قرار دارد. جمعیتی حدود ۴۳۵ نفر در این روستا زندگی می‌کنند.
این روستا از شرق به روستاهای سمادجان ودوراه و از غرب به روستای سیمکان از شمال به کوه‌های پنگون و دشت سرداب و از جنوب به مراتع نیم افراز و مراتع شیر خونی منتهی می‌شود.و قدمتی حدود ۱۵۰ تا ۵۰۰ سال دارد که این قدمت کاملاً دقیق نیست.
روستای پنگون دارای صنایع‌دستی ( قالی‌بافی و گلیم‌بافی) می‌باشد که کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شود و دیگر اثری از آن نیست.
جاذبه‌های طبیعی مرودشت
مرودشت در استان فارس قرار دارد و جاذبه های متعدد زیبایی دارد در ادامه به معرفی جاذبه های طبیعی مرودشت خواهیم پرداخت.
تنگ بستانک بهشت گمشده مرودشت
در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی شیراز منظرهٔ شگفت‌انگیز طبیعی وجود دارد که تنگه بستانک نام دارد. ولی به دلیل زیبایی‌های چشم‌نواز آن بهشت گمشده لقب گرفته است. بهشت گمشده منطقه‌ای در حدود ۲۰ هزار هکتار را شامل می‌شود که ارتفاع آن از سطح دریا به ۲ هزار متر می‌رسد. آبشارهای کم ارتفاع، رودخانه‌های پرآب و درختانی که با شاخه‌هایشان پنجه در پنجهٔ یکدیگر انداختند. زیبایی خارق‌العاده‌ای را به ارمغان آورده است. که زبان هر گردشگری را به تکریم و تحسین خداوند متعال وا‌می‌دارد.
جالب است بدانید تا حدود سال ۱۳۶۰، منطقه زیبای تنگ بستانک شیراز منطقه‌ای ناشناخته و یا کمتر شناخته‌ای بود که کمتر کسی به سراغ آن می‌رفت. همین مسئله مهم‌ترین دلیل برای بکر ماندن و دست‌نخورده بودن آن بود. بعدازآن گردشگرانی که به سراغ آن رفتند، منطقه را بکر و بسیار تمیز مشاهده نمودند و لقب بهشت گمشده را برای آن برگزیدند.
بهترین زمان برای دیدن بهشت گمشده مرودشت، فصل بهار است. و در فصل بهار، بهترین زمان اواخر فروردین و اردیبهشت‌ماه است، آب‌وهوای خوب این منطقه تا اواسط تابستان ادامه خواهد داشت. و شما می‌توانید در فصل تابستان نیز از این تنگه بازدید کنید.
امکانات رفاهی بهشت گمشده
تنگ بستانک محوطه‌سازی شده است و در آن امکانات رفاهی زیادی برای آرامش خاطر گردشگران قرار داده‌شده است. امکاناتی همچون آلاچیق، آب‌نما، باربیکیو، میز و نیمکت، سطل زباله و سرویس‌های بهداشتی ازجمله مزایایی است. که مسافران می‌توانند در سفر به این مکان برای آن‌ها فراهم آمده است.
تل شقا مرودشت
تل شقا در ۱۷ کیلومتری تخت جمشید قرار دارد. این منطقه را در کاوش‌های باستان‌شناسی کشف کرده‌اند. این اثر که در سمت غربی روستای خیرآباد تخت جمشید قرار دارد. در سال ۱۳۵۵ با شماره ۱۲۶۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روستا و آبشار دشتک مرودشت
یکی از قدیمی‌ترین روستاهای استان فارس است. که آثاری از دوران هخامنشی در آن یافت شده است. بافت خانه‌های روستا به دلیل قرار گرفتن درشیب، پلکانی است. مردم روستا به زبان فارسی و گویش دشتکی صحبت می‌کنند که از محدود بازمانده‌های گویش پهلوی جنوبی می‌باشد. و هنوز نیز در این گویش پاره‌ای از واژه‌های کهن پارسی را می‌توان دید. در این روستا پهنه وسیعی به باغ‌های انگور، بادام دیم و گردو اختصاص دارد. آبشار زیبای دشتک در منطقه‌ای مرتفع و تاریخی در ۶۵ کیلومتری شمال غرب مرودشت در نزدیکی شیراز واقع است.
تنگ خشک مرودشت
تنگ خشک از مقاصد تفریحی و جاذبه‌های گردشگری مرودشت به شمار می‌آید. و در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان مرودشت و روبروی دهستان سیوند واقع‌شده است. درگذشته دارای چند آبشار بوده که هم‌اکنون خشک‌شده است. هم‌اکنون این منطقه تفرجگاهی با پوشش گیاهی جنگلی از مناطق تفریحی این شهرستان به‌حساب می‌آید. تنگ خشک به‌صورت تنگه‌ای است با طول تقریبی ۲۰ کیلومتر و عرض ۲ کیلومتر که دارای پوشش گیاهی انبوه و چشم‌نوازی از درختان بنه، ارژن، بادام‌کوهی، کیکم است که بکر و دست‌نخورده است. معادن سنگ دوره هخامنشی و کتیبه دوره پهلوی در محدوده این دره واقع‌شده است.
سد درود زن مرودشت
سد مخزنی درود زن (نام پیشین: سد داریوش) در استان فارس در پنجاه کیلومتری شمال غرب مرودشت و بر روی رود کر ساخته‌شده است. ساخت این سد در سال ۱۳۵۱ هجری خورشیدی به پایان رسید. و آب آشامیدنی شهرهای شیراز و مرودشت و آب کشاورزی منطقه مرودشت و کام فیروز را پشتیبانی می‌کند. سد جدید در سال ۱۳۵۱ خورشیدی به‌منظور تأمین آب آشامیدنی شهر شیراز و تأمین آب کشاورزی منطقه مرودشت و کام فیروز ساخته‌شده و جالب است بدانید که سد جدید نیز، عنوان قدیمی‌ترین سد خاکی ساخته‌شده در خاورمیانه را یدک می‌کشد. این سد در ابتدا با همان نام “داریوش” شناخته می‌شد. ولی پس از انقلاب اسلامی نام آن به “درود زن” که نام روستایی در نزدیکی آن است تغییر یافت.
تیر باغ مرودشت
تیر باغ از مناطق گردشگری و مکان‌های دیدنی مرودشت در استان فارس است. که این منطقه سرسبز و خنک در بخش درود زن، در حوالی روستای کندازی قرار دارد. و با برخورداری از پوشش گیاهی مناسب، رود و چشمه، تیر باغ یکی از مقاصد تفریحی برای گردشگران است.
تنگ بلاغی مرودشت
حدفاصل دشت پاسارگاد و دشت سعادتشهر، دره‌ای سرسبز و زیبا وجود دارد که بنام تنگ بلاغی معروف است. این دره زیبا دارای یک رودخانه دائمی است. که از روستای قصر یعقوب در شهرستان خرمبید سرچشمه گرفته و پس از گذر پاسارگاد، تنگ بلاغی، دشت سعادتشهر و جلگه مرودشت به رودخانه کر می‌پیوندد. وجود رودخانه باعث شده است که این دره زیبا از قدیم ایام موردتوجه انسان‌ها قرار گیرد. بر اساس اولین مطالعات باستان‌شناسی صورت گرفته در این تنگه آثار متعددی از دوره پارینه‌سنگی میانی تا دوره اسلامی شناسایی شد.
در داخل تنگ بلاغی رودخانه سیوند یا بلاغی (بانام قدیمی پلوار) می‌گذرد. و همین امر باعث سرسبزی و خرمی (پوشش گیاهی تنگ بلاغی غالباً جنگلی و پوشیده از درختان بنه یا پسته وحشی و بادام‌کوهی و در حاشیه رودخانه بید می‌باشد) آن شده است. وجود رودخانه دائمی باعث شده توجه جوامع انسانی از گذشته بسیار دور تاکنون به این دره شده است. به‌طوری تقریباً تمام دوره‌های باستانی را که تاکنون در ایران شناسایی‌شده است، به‌صورت یکجا در این دره زیبا شناسایی‌شده است.
آثار دوره میانی پارینه‌سنگی در بستر رودخانه پلوار و دره‌های کوچک در کوه‌های تنگ بلاغی، مایکل روزنبرگ در بررسی‌هایی که در دشت مرودشت خصوصاً حوزه رودخانه کَر انجام داده از شناسایی ۳۲۸ محوطه باز با تک یافته‌هایی از دوره میانی پارینه‌سنگی نام می‌برد. که در آن‌ها فقط یک عدد ابزار سنگی پیداشده است. که بر اساس مطالعات انجام‌شده این دست‌افزارها احتمالاً دارای قدمتی بین ۲۵۰۰۰۰ هزار سال تا ۴۰۰۰۰ هزار سال هستند. در حوزه رودخانه پلوار (سیوند) که شاخه‌ای از رود کر است. و همچنین در دره‌های مجاور تک یافته‌های از این دوران به دست آمد.
باغ بدره مرودشت
باغ بدره یکی از زیباترین تفرجگاه‌های استان فارس است که در روستای آب انار بخش سیدان شهرستان مرودشت واقع‌شده است. در باغ بدره فرشی از برگ‌های زرد پهن‌شده است که یادآور خزان است و برگ‌های سبز روی درختان بهار را نوید می‌دهد. در این مجموعه چند چشمه وجود دارد آب زلال این چشمه‌ها با عبور از سنگ‌ها به دو حوضی که در باغ قرار دارد. آواز پرندگان، خش‌خش برگ‌های پاییز، درختان سر به فلک کشیده و چشمه‌هایی که آب زلالشان نماد روشنایی است. خاطره‌ای زیبا را برای بازدیدکنندگان رقم خواهد زد.
روستای قصر یعقوب مرودشت
روستای قصر یعقوب از توابع بخش مرکزی شهرستان خرمبید است و در فاصله ۶ کیلومتری صفاشهر واقع‌شده است. قصر یعقوب یکی از ۱۰ روستای برتر فارس ازنظر گردشگری به شمار می‌رود. روستای قصر یعقوب شامل صدها چشمه طبیعی است. که منظره بسیار زیبایی را به وجود آورده و هر گردشگری را به سمت خود جذب می‌کند. روستای قصر یعقوب علاوه بر طبیعت بکر و زیبا آثار تاریخی هم دارد. که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به گورستان ساسانی و امامزاده شهدا اشاره کرد.
کوه چمگان مرودشت
از جاهای دیدنی مرودشت کوه چمگان یا رحمت در بخش شمال شرقی شهرستان مرودشت واقع‌شده و به‌صورت منفصل جهت شمالی و جنوبی دارد. وسعت این کوه ۵۰ کیلومتر است و عرض آن حدود ۱۵ کیلومتر است. این کوه دشت ارسنجان را از مرودشت جدا می‌کند و تاکنون در دامنه‌های آن محوطه‌های دوران تاریخی و عشایری کشف‌شده است.
جاذبه‌های طبیعی اقلید
شهر اقلید یکی از شهرهای با قدمت که در شمال استان فارس می‌باشد. این شهر دارای آب‌وهوای کوهستانی و تقریباً سرد است. بطوریکه تا اوایل بهار در آن منطقه برف دیده می‌شود. برای گشت‌وگذار در این شهر بهتر است بیشتر در فصل تابستان به آنجا سفر کنید. در این مقاله جاذبه‌های طبیعی شهر اقلید را معرفی خواهیم کرد.
حوضچه دختر گبر اقلید
حوضچه دختر گبر به لحاظ اهمیت تاریخی به شناسنامه اقلید نیز معروف است. این گودال در اصل دخمه بوده است و یادمانی از عهد ساسانی و یکی از جاذبه های طبیعی اقلید می‌باشد. در کنار دیواره بیرونی آن کتیبه‌ای در ۲۱ سطر نگاشته شده و در آن نام و نسب متوفی ذکرشده است. و دارای تاریخ روز خور (۱۱) از ماه آبان از سال ششم یزدگردی (برابر با ۶۳۸ میلادی) است.
۸ سطر اول کتیبه آسیب‌دیده است کتیبه حوض دختر گبر به‌صورت عمودی بر دیواره خارجی گودال، به خط پهلوی ساسانی نوشته‌شده است. ازآنجاکه این سنگ‌نوشته به‌صورت عمودی و با خط شکسته نوشته‌شده است. همراه با سنگ‌نوشته‌های دربند قفقاز و چند نبشته در حوالی تخت جمشید از مهم‌ترین کتیبه‌های ساسانی، در این سبک خاص به شمار می‌روند. این اثر تاریخی در سال ۱۳۳۴ پیداشده و در زمره آثار ملی به ثبت رسیده است. اما همانند بسیاری از آثار بدون توجه رهاشده است.
باتلاق گور بهرام اقلید
این باتلاق نام یکی از مناطق تفریحی استان فارس می‌باشد که در ۵۵ کیلومتری شهر اقلید قرار دارد. باتلاق گور بهرام نام یکی از مناطق تفریحی استان فارس می‌باشد. که در ۵۵ کیلومتری شهر اقلید قرار دارد بهرام گور یکی از پادشاهان دوره ساسانیان بوده است. بهرام دارای مهارت‌های بسیاری در امر کار بوده و از علایق وی شکار گورخر بوده است. گورخر حیوانی چالاک و سریع می‌باشد و ازآنجایی‌که بهرام نیز شکارچی سریع بوده است به شکار گورخر علاقه بسیاری داشته است. و ازاین‌جهت این پادشاه ساسانی به بهرام گور شهرت یافته است.
در بسیاری از اشعار شاعران قدیمی افسانه‌ها و شعرهایی در مورد بهرام گفته‌شده است. بر طبق این افسانه‌ها بهرام ۲۳ سال حکومت می‌کند. و نهایتاً دریکی از شوره‌زارها در حین شکار گورخر سوار بر اسب خودش در یک باتلاق یا مرداب فرو می‌رود. و هر چه اسب دست‌وپا می‌زند فقط بیشتر فرو می‌رود تا جایی که اسب و بهرام در باتلاق ناپدید می‌شوند. مردم اسب بهرام را از باتلاق بیرون می‌کشند اما اثری از بهرام یافت نمی‌شود.
دره براق اقلید
دره براق در نزدیکی روستای سده از توابع شهرستان اقلید فارس قرار دارد. این دره تنگ با جلوه‌های بی‌نظیر خود در فاصله ۱۹۰ کیلومتری شیراز و ۸۰ کیلومتری جنوب غرب اقلید واقع‌شده است. دره‌ای عمیق را تصور کنید که مملو از درختان سرسبز است و رودخانه‌ای از میان آن عبور می‌کند. یا آبشارهایی از صخره‌ها پایین می‌ریزد و چشمه‌ای از دل‌سنگ‌ها می‌جوشد. بی‌شک چنین مکان شگفت‌انگیزی جاذبه‌ای فوق‌العاده‌ای برای ما انسان‌ها دارد. دره تنگ براق که در میان عموم به‌اشتباه تنگه براق نیز نامیده می‌شود. با چنین ویژگی‌های وصف‌ناشدنی می‌تواند مقصدی ایده آل برای سفری یک‌روزه باشد. به‌ویژه اینکه هوای خنک دره‌ها در فصل‌های گرم تابستان می‌تواند مأمن امنی برای فرار از گرمای سوزان خورشید باشد.
آبشار تنگ براق
یکی دیگر از جلوه‌های زیبای دیگر تنگ براق فارس، آبشار آن است که حدود ۴۰ متر ارتفاع دارد و به حوضچه‌های پرآبی سرازیر می‌شود. آب سد درود زن از تنگ براق عبور می‌کند و انتهای آن با دیواره‌های صخره‌ای به بن‌بست می‌رسد. آب‌های بالادست نیز با عبور از یک دشت، از شکافی عمیق سرازیر می‌شود و این آبشار زیبای را پدید می‌آورد.
دریاچه سد ملاصدرا اقلید
این دریاچه در شهرستان اقلید و روی سرشاخه‌های رود کر احداث‌شده است و این سد در بالادست سد درود زن قرار دارد. دریاچه سد ملاصدرا از نوع سنگریزه‌ای با هسته نفوذناپذیر و ارتفاع ۷۲ متر از بستر رودخانه است. حجم خاک‌ریزی سد ۲٫۶ میلیون مترمکعب بوده و گنجایش مخزن آن ۴۰۰ میلیون مترمکعب است. نیروگاه این سد با توان ۱۰۰ مگاوات در ۳ کیلومتری پایین‌دست سد قرار دارد. هدف اصلی ساخت سد ملاصدرا تولید سالانه ۱۷۰ میلیون کیلووات ساعت برق برای پیک مصرف است که توسط دو واحد ۵۰ مگاواتی تولید خواهد شد. بهبود آبیاری اراضی دشت‌های حاصلخیز کامفیروز و کوربال در پایین‌دست سد ملاصدرا و درود زن از دیگر اهداف مهم ساخت سد ملاصدراست. کنترل سیلاب‌های مخرب رودخانه خروشان کر از طریق عملکرد سدهای ملاصدرا و درود زن و جلوگیری از خسارت‌های ناشی از سیلاب در اراضی پایین‌دست سد درود زن، از دیگر اهداف ساخت سد ملاصدراست.
تفرجگاه قدمگاه اقلید
چشمه قدمگاه در نزدیکی شهر سده در دامنه کوه قدمگاه و در محلی با پوشش گیاهی مناسب و محوطه‌ای سرسبز و درختکاری شده قرار دارد. این قدمگاه ازجمله قدمگاه‌هایی است که امام رضا در مسیر حرکت خود از مدینه به مرو در آن توقف داشته و استراحت کرده‌اند. به همین خاطر مورداحترام مردم منطقه است. و اعتقاد زیادی به آن دارند و چون دارای آب فراوان و درختان تنومند و کهن‌سال می‌باشد. محل خوبی برای استراحت و تفریح می‌باشد در فصل بهار و تابستان گردشگران زیادی از شهرهای مختلف بخصوص شیراز، اصفهان، یزد، آباده، اقلید، مرودشت و … به این تفرجگاه می‌آیند. موقعیت این چشمه برای ایجاد تأسیسات و زیرساخت‌های گردشگری، بسیار مناسب می‌باشد. در حال حاضر از چشمه فوق ۴ رشته جوی اصلی (بادکی-فیلی-موئی-مارجان) منشعب می‌شود. و پس از دور شدن از سرچشمه، رشته‌های فرعی دیگری را تشکیل می‌دهند.
چشمه محمد رسول‌الله اقلید
این چشمه در شهر اقلید استان فارس واقع‌شده است. این چشمه که بیش از ۱۳۰۰ سال قدمت دارد. منبع اصلی آبیاری مزارع اطراف اقلید بوده و در سال‌های اخیر نیز حوض‌های پرورش ماهی در اطراف آن احداث‌شده و از آب این چشمه بهره می‌برند. چشمه محمد رسول‌الله بر اساس منابع تاریخی رودخانه شکاب نامیده می‌شده است. اما در طی ۹۰ تا ۱۴۰ سال قبل به نام چشمه محمد رسول‌الله شهره شده است.
چشمه رسول‌الله درگذشته رودخانه شکاب نامیده می‌شد. و طی ۱۰۰ سال گذشته به چشمه محمد رسول‌الله مشهور گشته است.
همچنین وجود چشمه‌سارهای چال بابا شاه و کَشکوک بر زیبایی این منطقه افزوده است. و در حال حاضر آب این چشمه در زمین‌های کشاورزی و تغذیه حوضچه‌های ماهی که در کنار چشمه‌ها احداث‌شده‌اند، به مصرف می‌رسد. بر بلندای این تفرجگاه نیز سنگ دُل دُل قرار داشته که نوعی نیایشگاه می‌باشد. در کنار این چشمه تپه سنگی به چشم می‌خورد که چند مجمعه جوقن سنگی را در پیکر خود دارد. که احتمالاً در دوران باستانی محل ره سازی و یا خاک‌سپاری اجساد بوده است. بر روی این تپه دریاچه مصنوعی با یک لنج قدیمی به چشم می‌خورد که کشتی نوح را به یاد انسان می‌آورد.
چشمه بالنگان اقلید
این چشمه یکی از چشمه‌های شهرستان اقلید در استان فارس است. چشمه بالنگان یکی از سرچشمه‌های “رود کر“ است و در نزدیکی روستاهای حاجی‌آباد و آسپاس از بخش سده اقلید واقع است. البته در سال‌های اخیر به دلیل بارش کم آبدهی این چشمه هم تقلیل یافته ولی هنوز مقداری بسیار زیاد آب را به دشت و به‌طرف سد راهی می‌کند. اطراف این چشمه درختان بید و در میان این درختان آبگیری عمیق وجود دارد. که از کف این آبگیر چشمه‌های زیادی را در حال فوران می‌توان دید. که این فوران آب در کف آبگیر منظره بدیعی را به وجود آورده است. گردشگران زیادی این منطقه را جهت گردشگری انتخاب می‌کنند. ولی متأسفانه نبود حداقل امکانات در این مکان باعث تخریب طبیعت زیبای این چشمه و همچنین آلودگی آبگیر به انواع زباله‌ها و عدم استقبال لازم با توجه به ظرفیت‌های موجود از این مکان می‌شود.
منطقه شکارممنوع بصیران اقلید
منطقه شکارممنوع بصیران تنها یکی از چندین جاذبه ارزشمند استان فارس است. که در ۴ کیلومتری جنوب اقلید واقع‌شده و به دلیل وجود گونه‌های نادر گیاهی و جانوری، موردحفاظت قرارگرفته. این منطقه می‌تواند به‌عنوان محل مناسبی برای گذران اوقات فراغت و همچنین سوژه خوبی جهت عکاسی انتخاب شود. همه‌ساله بسیاری از گردشگران و طبیعت گردان از آن بازدید می‌کنند.
روستای آسپاس اقلید
روستای آسپاس در بخش سده واقع‌شده و مجموعه روستاهای اقلید، سرحد چهاردانگه گویند. با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیم آب و هوایی، آسپاس از نقاط خوش آب‌وهواست. و دشت آسپاس دربردارنده مراتع، چمنزارها، و تالاب بزرگی است. که تقریباً” اکوسیستم آن بدون تغییر باقیمانده است. تاریخچه آسپاس به زمان هخامنشیان برمی‌گردد. آن زمان که دشت آسپاس مرکز پرورش و چراگاه اسبان جنگی سپاهیان هخامنشی بوده است.
وجود سرچشمه‌ها و چشمه‌ساران بسیار در این روستا حکایت از رونق زندگی از ماقبل تاریخ می‌دهد. درگذشته درهٔ پیرامونی آبادی به ایل‌بیگی قشقایی تعلق داشت که تابستان‌ها را در آنجا می‌گذراند. وجود تپه‌ای مرتفع از بقایای دژی مستحکم، خبر از قدمت آبادی دارد تاورنیه در دورهٔ صفوی از آثار این قلعهٔ ویرانه یادکرده است. چشمهٔ گور بهرام در جنوب آبادی را محل دفن بهرام گور به هنگام شکار دانسته‌اند. بقایای کاروان‌سرای شاه‌عباس قدیمی و زیارتگاهی به نام شاه غیب در آسپاس وجود دارد. این آبادی پیش‌ازاین، مرکز ناحیهٔ وسیع‌تری به نام چهار دانگه بود. و امروزه مرکز دهستانی به همین نام است.
تالاب کافتر یا تالاب شادکام اقلید
این تالاب در محدوده طول جغرافیایی E5242 تا E5249 و N3032 تا N3035 قرار دارد که به آن آبگیر کافتر نیز می‌گویند. در شرق روستای کافتر و جنوب کوه بل در دشتی که میان کوه‌هاست از آب‌هایی که از دامنه کوه‌ها سرازیر می‌شود. و همچنین از آب رودخانه شادکام این دریاچه درست‌شده است. این تالاب مساحتی در حدود ۴۸ کیلومترمربع دارد. این دریاچه در ۳۵ کیلومتری جنوب اقلید فارس و در ارتفاع ۲۳۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. در حال حاضر برداشت بی‌رویه پوشش گیاهی اطراف این دریاچه و آب آن حیات آن را به خطر انداخته است. این دریاچه یکی از زیباترین مناظر طبیعی استان است. در منطقه دریاچه کافتر نمونه‌هایی از خزندگان متعلق به سه راسته مار، مارمولک و لاک‌پشت وجود دارد. و درمجموع ۲۴ گونه مار متعلق به ۳ خانواده شناسایی‌شده است که در این میان خانواده Typhlopidae تنها یک‌گونه دارد.
رودخانه کر اقلید
رودخانه کر از کوه‌های سید محمد و پالانگری در شهرستان اقلید سرچشمه می‌گیرد. و پس از پیوستن آب تعدادی از چشمه‌های این شهرستان به آن، بانام رودخانه دژ کرد از ناحیه تنگ براق به شهرستان مرودشت وارد می‌شود. شاخه‌ای دیگر از این رودخانه نیز بانام رودخانه مارگان پس از پیوستن شاخه شور خارستان به آن، بانام گاو گدار به دژکرد که از کوه‌های رنج سپیدان سرچشمه می‌گیرد، می‌پیوندد. رودخانه کر، پس از گذشتن از سد درودزن وارد دشت رامجرد می‌شود. در پائین رودخانه، بندهای سنتی امیر، فیض‌آباد تیلکان و جهان‌آباد احداث‌شده‌اند. این رودخانه وارد منطقه کربان از شهرستان شیراز می‌شود و سرانجام در سیاه زار به دریاچه بختگان می‌ریزد.
کوه بل اقلید
کوه بل بلندترین قله کوهستان سفید از منطقه زاگرس مرکزی و بام استان فارس می‌باشد. که در بخش مرکزی شهرستان اقلید واقع‌شده است. ارتفاع قدیم قله ۴۰۵۰ متر و جدیداً با دستگاه‌های مدرن ارتفاع ۳۹۶۵ متر اعلام‌شده است. برای صعود به این قله باید ابتدا خودتان را به اقلید برسانید. شهرستان اقلید یکی از شهرهای استان فارس است که دارای آب‌وهوای سرد و زمستانی می‌باشد. ارتفاع اقلید ۲۳۰۰ متر بالاتر از سطح دریا می‌باشد.
در بیشتر نقاط مسیر کوه‌نوردی و صعود به قله بل آنتن دهی موبایل اختلال دارد. و بنابراین بهتر است تماس‌های ضروری را از شروع مسیر انجام دهید تا بعداً به مشکل برنخورید. نوع مسیر نیز پاکوب است و درصورتی‌که کفش مناسب پوشیده باشید به‌راحتی می‌توانید آن را طی کنید. یک جان‌پناه در مسیر صعود به قله بل وجود دارد که جایش در کنار چشمه است.
اکثر گروه‌های کوه‌نوردی به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌کنند تا بتوانند زمان استراحتشان را در این جان‌پناه بگذرانند. همچنین یک دره معروف به دره زمستانی در کنار این جان‌پناه قرار دارد که درگذشته نقش یخچال کوهستانی را داشته است. این جان‌پناه در جبهه غربی قرار دارد، تا قله حدوداً یک و نیم کیلومتر راه است.
