شوش، یکی از شهرهای استان خوزستان در جنوب غربی ایران است و دارای تاریخ و فرهنگ غنی است. این شهر در دلتای رودخانه کارون واقعشده و ازلحاظ تاریخی و باستانشناسی اهمیت بسیاری دارد. و دارای آبوهوای گرم و خشک است. در تابستانها، دماها بهطورمعمول بالا میرود و میانگین دمای روزانه در ماههای گرم تابستان به بیش از ۴۰ درجه سانتیگرادمیرسد در این مقاله قصد داریم به معرفی جاذبههای طبیعی شوش بپردازیم.
پارک ملی کرخه شوش
این پارک در ۵ کیلومتری غرب جاده ترانزیتی اهواز – شوش قرارگرفته است. این منطقه از شمال با روستای سرخه شیخ عزیز شروعشده و در امتداد جنوبی رودخانه کرخه ضمن در برگرفتن جنگلهای دو طرف رودخانه ادامه مییابد. در این منطقه جنگلهای زیبایی نظیر جنگل قلعه نصیر وجود دارد که از چشمانداز بسیار زیبایی برخوردار است. از محلهای دیدنی دیگر سرچشمه رودخانه شاوور را میتوان ذکر نمود. رودخانه زیبای کرخه که از وسط منطقه کرخه عبور میکند و جنگلهای انبوه منطقه از آثار و پدیدههای زیبای منطقه میباشند. جنگلهای کرخه بیشتر از درخت گز تشکیلشدهاند. از انواع گونههای گیاهی دیگر میتوان به سریم، جاز (بنگله)، بید، لگجی، استبرق، مرغ، شبدر و… اشاره نمود. جنگلهای انبوه و متراکم پارک ملی و منطقه حفاظتشده کرخه در. مأمنی برای گوزن زرد ایرانی بوده است.
رودخانه شاوور شوش
این رودخانه با طولی حدود ۷۰ کیلومتر یکی از رودخانههای باستانی و زیبای ایران است. این رودخانه از روستای قریه سید احمد شروع میشود و با اتصال چندین چشمه، شکل میگیرد. شاوور شهر شوش را به دونیمه شرقی و غربی تقسیم میکند و سپس از میان رودخانههای دز و کرخه عبور کرده و درنهایت به رودخانه دز میپیوندد.
درگذشته، سطح رودخانه شاوور در ارتفاع بالاتری نسبت به زمینهای کشاورزی قرار داشته است. این وضعیت باعث میشد تا زمینها بهرهوری بیشتری از آب رودخانه داشته باشند و خاک آنها حاصلخیز باشد. اما در طول سالها، فرسایش زمینها باعث شستشوی سطح رودخانه شده و آن را به سمت عمق بیشتری هدایت کرده است. این فرسایشها به حدی گسترش یافت که در سالهای ابتدایی قرن چهاردهم هجری خورشیدی (۱۳۰۰ خورشیدی)، زمینها با مشکل کمبود آب مواجه شدند.
برای حل این مشکل، درنهایت دو سد به نامهای شاوور و خیرآباد ساخته شدند. سد شاوور در سال ۱۳۱۶ و سد خیرآباد در سال ۱۳۱۹ ساخته شدند. این سدها با بهرهبرداری از آب رودخانه شاوور، ذخیره آب و تأمین نیازهای آبی منطقه بهبود چشمگیری را به ارمغان آوردهاند.
تالاب بامدژ شوش
این تالاب درواقع یکی از جاذبههای گردشگری مهم و طبیعی در اطراف شهر اهواز است. این تالاب که در فاصله ۴۰ کیلومتری شمال غربی اهواز قرار دارد، مساحتی در حدود ۴۰۰۰ هکتار را شامل میشود. منبع آب تالاب بام دژ، رودخانه شاوور اهواز است. ازنظر زیستمحیطی، این تالاب یکی از ارزشمندترین تالابهای ایران بهحساب میآید.
تالاب بام دژ دارای عمقی حدود ۴ متر است و به دو بخش زیستگاه آبی و خشکی تقسیم میشود. پوشش گیاهی آن بسیار متنوع بوده و بهعنوان سکونتگاه انواع گیاهان و پرندگان محسوب می شود. انواع گیاهانی مانند خارشتر خزری، خارشتر ایرانی، خارپنبه و شیرینبیان در این تالاب یافت میشوند و نقش مهمی در حفظ اکوسیستم منطقه دارند. علاوه بر این، مرغابی سانان، آبچلیک، اردک سرسبز، حواصیل، قو، عروس غاز و باکلان ازجمله جانورانی هستند که در این تالاب زندگی میکنند.
تالاب بام دژ با چشماندازهای زیبا و منحصربهفرد خود، یک مکان مناسب برای گذراندن اوقات فراغت است. همچنین به دلیل وجود پرندگان متنوع در این تالاب، میتواند بهعنوان یک سایت پرندهنگری مهم در کشور شناخته شود و علاقهمندان طبیعت را جذب کند. بهترین زمان برای بازدید از تالاب بام دژ در اواخر آبان تا اواخر اسفند میباشد، زیرا در این بازه زمانی هوای اهواز مطلوبتر است.
برای دسترسی آسانتر به تالاب بام دژ، میتوانید از طریق جاده اهواز-اندیمشک سفر کنید و در این منطقه اوقاتی پر از آرامش را سپری کنید. همچنین، با استفاده از خدمات تورهای گردشگری محلی، میتوانید بازدید خود را از این منطقه همراه با سایر دیدنیهای اهواز برنامهریزی کنید.
منطقه حفاظتشده میش داغ شوش
این منطقه در بخش غربی جلگه خوزستان قرار دارد و شامل اکوسیستمهای مختلفی مانند دشتهای آبرفتی، کوههای کم ارتفاع، مناطق جنگلی دستکاشت، تپههای ماهوری، تپههای ماسهای، و تودههای ماسهای است. کوه میش داغ با طولی حدود ۳۵ کیلومتر و عرضی بین ۷ تا ۳ کیلومتر در این منطقه قرار دارد و نام منطقه از نام این کوهگرفته شده است. همچنین، منطقه جنگلی “دبس” (ام دبس) نیز در بخش جنوبی کوه میش داغ قرار دارد.
قبل از طرحهای بیابانزدایی در دهه ۴۰، پوشش گیاهان طبیعی منطقه میش داغ و نواحی اطراف آن وجود داشت. اما در طول جنگ ایران و عراق و به دلایل مختلفی مانند آتشسوزیهای مکرر، دپو زباله، مالچ پاشی، سنگ خوری در کوه میش داغ، چرای گسترده دام و غیره، پوشش گیاهی این منطقه بهشدت کاهشیافته است و در حال بیابانی شدن میباشد.
منطقه حفاظتشده میش داغ بهعنوان زیستگاهی برای آهو شناختهشده است، اما آمار دقیقی از جمعیت آهو در این منطقه تاکنون ارائه نشده است. در خصوص سایر حیوانات پستاندار نیز مانند قوچ و میش وحشی، روباه، کفتار، شغال، گرگ، گراز، خارپشت، خرگوش و…، اطلاعات رسمی و بهروزی ارائه نشده است. همچنین، شنزارهای این منطقه زیستگاه گونههای منحصربهفردی از خزندگان هستند.
پارک بادی شوش
این پارک یکی از پارکهای معروف و محبوب در استان خوزستان، و در ایران است. این پارک در شهر شوش واقعشده و یک مقصد گردشگری مهم در منطقه میباشد. پارک بادی شوش با مساحتی بیش از ۷۰ هکتار از سال ۱۳۸۸ (۲۰۰۹ میلادی) بهعنوان یک پارک تفریحی و توریستی برای ساکنان شهر و بازدیدکنندگان افتتاحشده است. این پارک دارای فضاهای سبز و باغهای زیباست که باعث آرامش و خلوتی در محیط پارک میشود. یکی از ویژگیهای مشهور پارک بادی شوش، وجود بادگیرهای بزرگ است که به شکل بادبادکهای رنگارنگ در آسمان پارک قرارگرفتهاند.
این بادگیرها با طرحها و رنگهای مختلف، چشمانداز های خوبی را برای بازدیدکنندگان ایجاد میکنند. علاوه بر آن، در پارک بادی شوش تجهیزات تفریحی و ورزشی متنوعی نیز وجود دارد. ازجمله فضاهای بازی برای کودکان، مسیرهای پیادهروی، میادین ورزشی، مکانهای پیکنیک و نیز رستورانها و کافیشاپها که امکانات رفاهی لازم را برای بازدیدکنندگان فراهم میکند. پارک بادی شوش بهعنوان یک مقصد تفریحی خانوادگی و مناسب برای گذراندن وقت آزاد و تماشای مناظر طبیعی زیبا مورد استقبال مردم و گردشگران قرار دارد.