استان گیلان به خاطر مهاجرت سادات علوی در قرن‌های اولیه ورود اسلام به ایران و خصوصاً به گیلان و همچنین اراداتی که مردم گیل به سادات داشتند، امامزادگان و اماکن متبرکه شهر رشت منور است و وجود بیش از ۹۰۰ بقعه در این استان معنویت خاصی به آن بخشیده است؛ در واقع بقاع متبرکه این استان فرصتی برای شناساندن موقعیت مذهبی استان به گردشگران است. در این مقاله همراه ما شوید،تا با امامزادگان و اماکن متبرکه رشت بیشتر آشنا شویم.
بقعه آقا سید عباس و سید اسماعیل- رشت
بقعه آقا سید عباس و سید اسماعیل رشت در ساغری سازان که یکی از محله‌های قدیمی رشت است واقع‌شده است. اگر می‌خواهید در کنار زیارت از امام زادگان امام موسی کاظم معماری آثاری باقیمانده از دوره قاجار را نظاره‌گر باشید به بقعه آقا سید عباس سری بزنید. یکی از آثار باارزش در این مسجد وجود دو لنگه در چوبی منبت‌کاری است که هنوز در این مقبره وجود دارد.
بقعه سلیمان داراب- رشت
این بقعه در محله‌ای به همین نام در ۵/۱ کیلومتری جنوب شهر رشت، سر راه فرعی رشت _ لاکان واقع‌شده، در خیابانی موسوم به «میرزا کوچک» قرار دارد. محله سلیمان داراب که اهالی رشت، آن را به‌صورت «سولیمان داراب» تلفظ می‌کنند، امروزه جزو شهر رشت و در محدوده آن قرار دارد؛ ولی تا سال‌های ۱۳۴۵-۱۳۵۵ روستایی از سنگ ۱۴ بخش ۴ حومه رشت محسوب می‌شد.
محله مزبور، در سده‌های پیشین که شاید بتوان آن را قرن پنجم و به روایتی در نیمه اول قرن دهم هجری دانست قرارگاه عارفی بوده به نام پیر سلیمان بن حمزه دارابی رشتی که نزد اهالی قدیم به «سلیمان داراب» شهرت داشت. سلیمان داراب متعلق به شاهزاده منصور الملک صفوی بود، ولی امروزه جزو محدوده شهر رشت است و تعدادی از ادارات دولتی بدان جا منتقل‌شده است.
امامزاده هاشم -رشت
امامزاده هاشم رشت یک‌قطب گردشگری مؤثر برای جذب توریست فراوان به این منطقه به شمار می‌رود. در اطراف این امامزاده می‌توان جاذبه‌های طبیعی بسیاری را نیز مشاهده کرد که این موضوع نیز می‌تواند به اهمیت موقعیت مکانی این منطقه بیفزاید. از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی که در ضلع جنوبی این امامزاده قرارگرفته می‌توان به پارک جنگلی سردار جنگل اشاره کرد.
در اطراف امامزاده هاشم رشت امکانات مختلف رفاهی در نظر گرفته‌شده است که برخی به اتمام رسیده و تعدادی نیز در حال اجرایی شدن است. ۵۲ مغازه در بازارچه این امامزاده وجود دارند که امکان خرید را برای توریست و گردشگران فراهم می‌کنند. پارکینگ با متراژ ۳۰۰۰ متر نیز از دیگر امکانات این منطقه توریستی و مذهبی است.
بقعه خواهر امام – رشت
یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین اماکن متبرکه رشت، زیارتگاه خواهر امام نام دارد که در ضلع شرقی خیابان مطهری رشت واقع‌شده محله ساغریسازان واقع است. و در دوره قاجار ساخته شده است.
سردر بقعه دارای کاشی کاری و اشعاری در ۹ بیت ، به تاریخ ۱۲۹۰ هـ.ق است. گچ بری داخل کمربند گنبد ، دربرگیرنده آیه الکرسی به خط نستعلیق به تاریخ ۱۳۰۶ هـ.ق است.
فاطمه اُخری که یکی از دختران بزرگوار امام موسی کاظم (ع) و خواهر امام رضا (ع) بود، بانام مصطلح خواهر امام در میان مردم استان گیلان و مخصوصاً شهروندان شهر رشت شناخته‌شده است. ساغریسازان جزء قدیمی‌ترین و اولین محله‌های رشت است که علیرغم نوسازی‌های انجام‌شده در زمان کنونی، هنوز بافت معماری سنتی خود از قبیل بناهایی با دیوارهای خشتی و سقف‌های سفالی را حفظ نموده است.
مسجد خواهر امام در منطقه‌ای قرار دارد که به نام گذر خواهر امام معروف است. ظاهراً در حدود پنجاه سال پیش در این منطقه برخی از مغازه‌های زرگری به کار اشتغال داشتند، امّا بعدها و در حدود چهل سال پیش این گذر به راستهٔ حصیر فروشان اختصاص یافت و سمسارها نیز در حیاط مقبره خواهر امام بساط خویش را پهن می‌نمودند، امّا بعدها به بیرون از حیاط بقعه نقل‌مکان کرده و امروزه نیز بیشتر مغازه‌های این منطقه به فروش اشیاء قدیمی و مستعمل اختصاص‌یافته است.
مسجد و مدرسه حاج سمیع- رشت
مسجد حاج سمیع رشت واقع در خیابان مطهری شهر رشت است. این مسجد توسط حاج حاکم نصیر رشتی در اواخر دوره قاجار ساخته و پس از درگذشت وی مسئولیت اداره آن به خاندان سمیعی از دیگر بزرگان این شهر سپرده شد. نوع بهره‌برداری از بنا از زمان ساخت تا هم‌اکنون به‌عنوان مکان مذهبی و مسجد بوده و از خصوصیات آن می‌توان ۲ محراب و مکان‌های پشت پنجره‌ها را نام برد که مانند سکو محل نشستن در مراسم مذهبی بوده است.
مسجد ساغریسازان یا مسجد گلدسته- رشت
مسجد ساغریسازان یا مسجد گلدسته در محله ساغریسازان که بانام محله گلدسته هم در قدیم خوانده می‌شد، واقع‌شده است. علت این نام‌گذاری وجود یک گلدسته قدیمی چهارده متری در جوار مسجد ساغریسازان بوده می‌باشد. به گفته اهالی قدیمی محل این گلدسته در قدیم از دور دیده می‌شده و نماد محله ساغریسازان بوده است.
این بنا در ربع الثانی ۱۲۰۴ ه.ق به دستور حاجی علی تاجر شیروانی بناشده است. گلدسته از آجر بود که کتیبه‌ای کاشی به خط نستعلیق در آن آیه نور نوشته‌شده بود. ولی در حال حاضر به خاطر زلزله، بخش اعظمی از مسجد گلدسته تخریب‌شده است.
بقعه دانای علی- رشت
بقعه دانای علی نام آرامگاهی است در شهر رشت مرکز استان گیلان ایران. مردم شهر رشت اعتقاد و تعصب خاصی نسبت به این بقعه دارند. این بقعه در محله چمارسرا واقع‌شده است. ساختمان بقعه ، کوچک و از آجر و آهن است و با سنگ مرمر و کاشی های مکتوب و منقوش تزیین شده است. گنبد کاشی کاری شده بقعه با طرح کلاه درویشی و به تقلید از گنبد شیخانه ور لاهیجان ساخته شده است.
دانای علی ساکن روستای سیاه اسطلخ واقع در شهر رشت بود. با توجه به نقل‌قول‌های صورت گرفته دانای علی فردی دارای قابلیت‌های منحصربه‌فرد و دانش عالی در زمان‌های قدیم بوده که باعث تمایز آن به سایر افراد شده است؛ و گفته می‌شود وقتی راز او برای همگان آشکار می‌شود او برای همیشه ناپدیدشده است.