شهرستان سامان، نگین گردشگری استان چهارمحال و بختیاری و یکی از مهمترین شهرستان‌های این استان است. شهرستان سامان با برخورداری از جاذبه‌های گردشگری بی شمار تاریخی و طبیعی و همجواری با رودخانه زیبای زاینده رود یکی از قطب های اصلی گردشگری استان چهارمحال و بختیاری است. در این مقاله با مجله سفر و گردشگری پارس همراه شوید تا با جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی سامان بیشتر آشنا شوید.
پل تاریخی زمان خان
این پل که به نام یکی از سران عشایر ترک قشقایی در دوران صفویه نام‌گذاری شده بسیار زیبا و متفاوت از سایر پل‌های تاریخی است .زیرا مرتفع‌تر بوده و بر روی صخره‌های طبیعی احداث‌شده است. خروش زاینده‌رود در این نقطه دیدنی است. سرویس بهداشتی، پارکینگ، سکوهای نشیمن و سایر امکانات ازجمله بازارچه محلی نیز وجود دارد. اطراف پل پارک و فضای سبز زیبایی است که پیشنهاد می‌کنیم بخصوص در زمان‌های غیر شلوغ پل تاریخی زمان خان را از دست ندهید. حداقل ۲۰۰ متر پیاده‌روی برای دیدن پل نیاز دارید.
سپس پیاده به سمت پارکینگ بازگردید و با اتومبیل مسیر جاده را ادامه دهید. در ادوار گذشته ایلات و عشایر قشقایی از روی این پل آمدوشد می‌کردند. در حال حاضر این پل بیشتر جنبه گردشگری دارد. قرار گرفتن پل زمان خان بر روی آب‌های زاینده‌رود و وجود مناظر طبیعی چشمگیر اطراف در کنار اقدامات عمرانی انجام‌شده، این منطقه را به یکی از قطب‌های گردشگری استان چهارمحال و بختیاری تبدیل کرده است. اطراف پل مملو از باغ‌های فراوان با درختان گوناگون میوه می‌باشد که مناظر زیبایی را به وجود می‌آورند. منطقه‌ای که پل زمان خان در آن قرار دارد دارای آب‌وهوای معتدل و بسیار پاکیزه است و در روزهای تعطیل پذیرای سیل گردشگران می‌باشد. بیشتر ماهیان این رودخانه ماهی قزل‌آلای وحشی (گوشت صورتی) می‌باشد و جریان آب رودخانه بسیار تند است.
موقعیت جغرافیایی پل زمان خان
از پل تاریخی زمان خان می‌توان به‌عنوان مهمترین و معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان سامان یادکرد .که در کنار دیگر مناطق توریستی این شهرستان مانند: باغ‌های اطراف پل زمان خان، مسجد جامع سامان، روستای یاسه چای و قلعه، حمام و پل هوره یادکرد. به دلیل فاصله ۲۷ کیلومتری پل زمان خان با مرکز استان چهارمحال و بختیاری این مکان از پر بازدیدترین مناطق گردشگری استان می‌باشد. که در قدیم عبور و مرور ایل بختیاری و دیگر ایل‌های لر زبان از همین پل تاریخی صورت می‌گرفت. به دلیل زلالی آب رودخانه زاینده‌رود و طبیعت مهیجی که در اطراف پل زمان خان واقع‌شده سبب جذب طبیعت گردان خارجی نیز می‌شود.
طراحی بنای پل زمان خان
شاید می‌توان به جرات گفت که این پل از عالی‌ترین معماری‌های ایرانی می‌باشد. که طول پل ۳۰ متر و با ارتفاعی بالغ‌بر ۱۳ متر از سطح رودخانه زاینده‌رود در دوره صفویه طراحی و ساخته‌شده است.
هر سه‌پایهٔ این بنا تشکیل‌دهنده دو دهانه متفاوت هستند. که یکی کوچک‌تر و دیگر بزرگ‌تر می‌باشد. دهانه کوچک‌تر آن با ارتفاع ۵ متر و دهانه بزرگ‌تر آن نیز با ۵ متر و ۶۰ سانتیمتر حالت هلالی شکل با استفاده از ملاط ساروج و گچ، سنگ‌های آجری را کنار هم به‌صورت جناغی قرار داده است. بر روی رودخانه زاینده‌رود دو پل تاریخی واقع‌شده است، که معروف‌ترین آن‌ها سی‌وسه‌پل در استان اصفهان است. و پل زمان خان نیز یکی دیگر از همین پل‌های تاریخی محسوب می‌شود.
قلعه هوره سامان
قلعه هوره: قلعه که بازمانده دوره قاجار است بر ارتفاعات روستا واقع‌شده است. با توجه به اینکه درگذشته دزد و سارق زیادی وجود داشته این قلعه برای دفاع از روستا و در بیرون از روستا بناشده است. قلعه دارای هفت برج و چندین نگهبان بوده که از آن هفت برج تنها دو برج باقی‌مانده است. امروزه از قلعه ویرانه‌ای بیش برجای نمانده است. قدمت این قلعه به بیش از ۷۰۰ سال پیش‌برمی گردد. و از دوره صفوی است و گفته می‌شود این قلعه در دوره صفوی برای اخذ مالیات از مسافرین و کاروان‌ها استفاده می‌شده است.
حمام قدیمی هوره سامان
حمام قدیمی هوره که همانند قلعه تاریخی‌اش قدمتی ۷۰۰ ساله دارد. این حمام نشان‌دهنده قدمت تاریخی هوره بوده است. که متأسفانه اثری از آن باقی نیست این حمام به‌صورت خزانه‌ای با ستون‌های سنگی است که در آن دیگ مسی بزرگی وجود داشته است. در زیر این دیگ مسی آتش روشن می‌کردند و آب خزانه را توسط این دیگ گرم می‌کردند.
آسیاب آبی پل زمان خان سامان
این آسیاب سالم و پابرجاست اما مدت‌هاست که به‌صورت چایخانه سنتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. آسیاب آبی پل زمان خان در مجاورت جنوبی پل زمان خان از نمونه این نوع ابنیه آبی است.که درگذشته بسیار متداول بوده و سنگ‌های آسیاب به کمک حرکت آب به گردش درمی‌آمده است. قدمت این آسیاب آبی هم‌زمان با بنای پل تاریخی زمان خان و به عهد صفویه می‌رسد. و گردش آن به کمک انشعابی از آب رودخانه صورت می‌پذیرد.
قلعه چالشتر سامان
این قلعه که خانه‌ای قجری می‌باشد متعلق به دو برادر از خان‌زادگان بختیاری به نامهای احمدخان و محمود خان چالشتری می‌باشد. و مثل بسیاری از خانه‌های تاریخی شامل حیاط بیرونی و اندرونی و تعداد زیادی اتاق می‌باشد. البته تصور نام قلعه الزاماً” به معنای برج و بارو یا ارگ نیست و قلعه‌های بختیاری در اصل همان خانه‌های تاریخی یا قلمرو خان‌ها بوده‌اند. که خوانین به همراه اعضای خانواده‌شان که شامل چند زن و دهها فرزند و خدمه‌ها و… بوده در آن زندگی می‌کرده‌اند و قلعه‌ها شامل حیاط‌های اندرونی و بیرونی، حمام، اسطبل، سردر و باغچه و حوضی در وسط بوده‌اند.
این خانه زیبا تلفیقی از معماری قاجاری و فرنگی است. و ۱۲ هزار مترمربع مساحت دارد چیزی که در این قلعه بسیار چشمگیر می‌باشد ستون‌های سنگی آن است که تعدادشان به سی‌وهشت عدد می‌رسد. خانه پنج ایوان دارد و در هریک پنج اتاق اندرونی. سردر آن هشت ستون سنگی دارد که به نقوش زیبای افسانه‌ای چون شیر، فرشته و گل‌وبوته و …مزین گشته‌اند.
در دو طرف سردر دو نگهبان سنگی به چشم می‌خورد. که گویی نگهبانان اسطوره‌ای قلعه بوده‌اند. و شیرهای بالای سردر هم که کماکان در همه جای این دیار حضور دارند نماد مردانگی و غیرت تلقی می‌شوند. و در فرهنگ ایرانی و بختیاری جایگاه ویژه‌ای دارند. قلعه چالشتر امروز به‌عنوان مهمترین موزه بختیاری در ارائه فرهنگ این دیار نقش مهمی ایفا می‌کند. و شامل موزه مردم‌شناسی، موزه سنگ و موزه کار وزندگی می‌باشد.