شهرستان بروجرد دومین شهر پرجمعیت و قطب صنعتی استان لرستان می‌باشد. بروجرد در قسمت غربی ایران قرارگرفته و دارای طبیعتی کوهستانی است. در بروجرد آثار باستانی بی‌شماری وجود دارد که ازجمله می‌توان از خانه‌های اعیانی دوران قاجار نام برد. بر اساس شواهد گفته می‌شود قدمت سکونت بشر در بروجرد به ۳ هزار سال پیش بازمی‌گردد. همچنین این شهر به دلیل جاذبه‌های گردشگری فراوان به‌عنوان عروس زاگرس شناخته می‌شود. در ادامه به معرفی جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بروجرد- دورود خواهیم پرداخت.
بازار بزرگ بروجرد
بازارها به‌عنوان ستون فقرات و قلب تپنده اقتصاد شهرهای ایرانی می‌باشند. که در اشکال مختلف اصلی و فرعی و فضاهای باز و بسته و نورگیرهای مناسب و کاربندی‌های زیبا ساخته‌شده‌اند و از مهم‌ترین میراث‌های ملی ایران محسوب می‌شوند. در همه شهرهای ایران می‌توانید شاهد بازارهای سنتی باشید که یکی از آن‌ها نیز در شهر بروجرد قرار دارد. و بانام بازار بزرگ بروجرد شناخته می‌شود. بازار بزرگ بروجرد از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی بروجرد به شمار می‌رود و در قسمت تاریخی این شهر نیز واقع‌شده است.
قدمت ساخت این بازار به‌درستی مشخص نیست اما برخی از ساختارهای فعلی آن به شکل قاجار بناشده است. این بازار در بین اهالی شهر به نام بازار راسل نیز شهرت دارد. و باید بگوییم ساختاری سنتی بازار بروجن طی سال‌ها تغییر پیداکرده و در حال حاضر با اضافه شدن پاساژها و مجتمع‌های تجاری به آن بافت سنتی‌اش تغییر پیداکرده است. بازار بروجرد شامل راسته‌بازارها، کاروانسراها، و مراکز جانبی مانند حمام و مسجد می‌شود. که هرکدام از راسته‌ها مشاغل خاص خود رادارند. همچنین به دلیل وسعت بازار طیف زیادی از شغل‌ها مانند: گیوه‌دوزی، کفش‌فروشی و کفاشی، جوراب‌بافی (ساخت رویه گیوه‌های قدیمی)، عمده‌فروشی مواد غذایی و مایحتاج خانه و نیز پشم فروشی در آن مشاهده می‌شود.
پل چالانچولان بروجرد
این پل در دوره صفویه و بر روی بقایای برجا ماده از زمان ساسانی ساخته‌شده است. و یکی از جاذبه های گردشگری لرستان نیز به شمار می رود. پل چالاچولان دارای ۱۲۰ متر ارتفاع و شش طاق چشمه آجری دارد. بدنه و پایه‌هایش تا ارتفاع یک متری از سنگ و آجر ساخته‌شده است. مسئله حائز اهمیت درباره پل چالان چولان این است که رودخانه سزار همواره در زیر پل در جریان می‌باشد.
مسجد جامع بروجرد
لرستان دارای آثار تاریخی بسیاری است ازجمله این آثار می‌توان به مسجد جامع شهرستان بروجرد اشاره کرد. مردم بومی بروجرد مسجد جامع را بنام مچد جمه نیست می‌گویند. این مسجد یکی از نخستین مساجد ساخته‌شده در ایران می‌باشد و قدمت ساخت آن به قرن دوم و سوم هجری برمی‌گردد. مسجد جامع بروجرد به دلیل قدمت و معماری زیبای خود سالانه گردشگران زیادی را به‌سوی خود می‌کشاند. در این مسجد کتیبه‌های بسیار کهنی از دوره‌های سلجوقی، صفویه و قاجاریه وجود دارد. و همچنین از دیدنی‌های دیگر این مسجد منبر چوبی آن است که روی آن حکاکی شده است.
معماری مسجد جامع بروجرد
مسجد جامع بروجرد معماری منحصربه‌فرد و یکی از شاهکارهای تاریخی معماری ایرانی (دوره ساسانی) و اسلامی را باهم دارا می‌باشد. از دیگر بخش‌های قدیمی‌تر مسجد می‌توان از گنبد خانه آن‌که در ضلع جنوبی قرارگرفته نام برد که معماری آن شبیه چهارطاق‌های دوران ساسانی است. بنای مسجد جامع ازنظر شکل از نوع مساجد تک ایوانی اسـت کـه دارای دو در ورودی در قسمت‌های شرقی و غربی است.
و شامل یک حیاط مرکزی، ایوان، فضای گنبد خانه و شبستان‌های اطراف آن و یک شبستان وسیع زمستانی در طرف شمال حیاط مرکزی است، بنا بر شواهد موجود، صفویان، زندیان و قاجار تعمیرات بنیادی در مسجد انجام داده‌اند و بخش‌هایی به آن افزوده‌اند. این مسجد که ازجمله آثار تاریخی منحصربه‌فرد است در سال ۱۳۱۴ با شماره ۲۲۸ در فهرست آثار ملی ثبت‌شده است.
پل قلعه حاتم بروجرد
بروجرد دومین شهر بزرگ و تاریخی استان لرستان است و جاذبه‌های گردشگری زیادی را در خود جای‌داده است. ازجمله این جاذبه‌ها پل قلعه حاتم است. قدمت این پل به دوره قاجار بازمی‌گردد که از آن به‌عنوان وسیله برای انتقال آب استفاده می‌کردند و همین امر نیز موجب باارزش‌تر شدن این پل گشته است. پل قلعه حاتم آب چشمه ماءشا را از غرب روستای حاتم به سمت باغ‌های شمال بروجرد هدایت می‌کرده است.
این پل به دلیل طبیعت بکر و مناظر تماشایی فوق‌العاده خود سالانه گردشگران زیادی را به‌سوی خود جذب می‌کند. پل قلعه حاتم در فاصله ۵ کیلومتری از شمال شرق بروجرد و در نزدیکی روستایی بنام قلعه حاتم واقع‌شده است. و معماری آن بسیار دقیق و منحصربه‌فرد بوده و پایه‌های آن در جهت مخالف جریان آب دارای موج‌شکن‌های مثلثی شکل است. این پل زیبا و تاریخی دارای ۱۴ طاق چشمه آجری به طول ۲۶۱ متر و عرض ۲.۵ متر بوده است. پل تاریخی قلعه حاتم در سال ۱۳۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه حاج افتخار الاسلام بروجرد
از آثار پرطرفدار تاریخی بروجرد می‌توان از خانه‌های تاریخی نام برد که همین امر موجب هرچه بیشتر شناخته شدن بروجرد و ثبت ۱۷۵ اثر تاریخی در این شهر شده‌اند. خانه افتخار الاسلام طباطبایی یکی از عمارت های دیدنی تاریخی و خاص که مربوط به دوران قاجار می‌باشد. و در آن تمامی آثار معماری آن دوره به چشم می‌خورد. خانه افتخار الاسلام طباطبایی متعلق به یکی از روحانیون برجسته شهر و از خانواده سادات طباطبایی بروجرد به نام حاج افتخار الاسلام نبوی طباطبایی بوده است که در کوچه‌ای بنام حاج افتخار که در محله سوفیا نیز واقع‌شده است.
این خانه شامل یک ورودی و سردر زیباست که بعد از عبور از فضا هشتی حیاط خانه نمایان می‌شود. حیاط خانه با معماری زیبا و طاق‌نماهای نیم‌دایره و بزرگ و تزئینات زیبا آجرکاری و کاشی معرق طراحی‌شده است. ساختمان اصلی نیز دوطبقه است و نمای بیرون آن با سه قسمت پلکان قرینه تقسیم‌شده است. را ه ورود به طبقه بالا از دو پلکان آجری قرینه است که نمای بالایی آن با کاشی‌های زیبای معرق و خشتی منقش شده است. این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شماره ثبت ۱۱۷۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی دورود
شهرستان دورود به لحاظ جاذبه‌های گردشگری فراوان ازجمله آبشار سروقت، آبشار آبگرم، تالاب ازگن، غار منو، آبشار پوران و تنگهٔ عزیزآباد و… یکی از شهرهای گردشگری استان لرستان به شمار می‌رود. این شهر در دامنه رشته‌کوه‌های زاگرس و در نزدیکی اشترانکوه قرارگرفته است. و به لحاظ وجود منابع سنگ فراوان کارخانه‌های سنگ‌بری زیادی نیز در آن وجود دارد. در ادامه جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی دو رود را معرفی خواهیم کرد.
پارک دانشجو دورود
این پارک یکی از جاذبه‌های طبیعی و تفریحی شهر دورود است. پارک دانشجو در مرکز شهر دورود قرار دارد و وسعت آن زیاد است. و به دلیل موقعیت قرارگیری این پارک به سایر جاذبه‌های دیدنی، هرساله گردشگران زیادی برای تفریح به این پارک می‌آیند و چادرهایی را جهت اقامت خود برپا می‌کنند.
