وجود مساجد بی شمار، اماکن متبرکه، امامزاده ها و مکان های مذهبی در جای جای استان کردستان ظرفیت مناسبی برای جذب گردشگر و مسافر در ایام مختلف سال بویژه تعطیلات نوروزی است. در این مقاله سعی داریم برخی جاذبه های مذهبی سنندج را به شما عزیزان معرفی کنیم.
مسجد جامع سنندج از جاهای دیدنی سنندج
مسجدی زیبا، که ازنظر هنر معماری جزء زیباترین مسجد استان و جزء باارزش‌ترین نمونه‌های معماری اسلامی و ازجمله جاذبه‌های گردشگری کردستان است. مسجد جامع سنندج در دوران پرفرازونشیب قاجار ساخته‌شده است. دورانی که فتحعلی شاه بر کشور حکومت می‌کرد. این مسجد دو ایوانی، دارای شبستانی بزرگ با ۲۴ ستون است که به شکوه هرچه تمام در کنار هم قرارگرفته‌اند. در سفر خود به این شهر حتماً از این مسجد تاریخی دیدن کنید.
امامزاده هاجر خاتون سنندج
هاجرِ خاتون بر اساس روایات موجود خواهر امام ثامن علی بن موسی‌الرضا، پسر امام موسی کاظم، پسر امام جعفر صادق، پسر امام محمدباقر، پسر سید سجاد علی اوسط امام زین‌العابدین پسر سیدالشهدا امام حسین می‌باشد. که در شهر سنندج دفن شده است.
مقبره امامزاده هاجر خاتون (س) به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد معماری خاص منطقه کردستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. و در کنار آن هرروز خیل زیادی از مردم کردستان و سایر نقاط کشور برای زیارت راهی این مکان مذهبی می‌شوند.
بافت تاریخی و فرهنگی این مقبره همواره موجب شگفتی و تأثیرگذاری شگرفی بر بازدیدکنندگان و زائران این حرم از سراسر کشور بوده است. مقبره این بزرگوار بر اساس اعتقادات مردم اهل سنت کردستان و مسلمانان اهل سنت ساخته‌شده و به شکل ویژه‌ای نشانگر ارادت و محبت ویژه مردم سنندج و استان کردستان به این امامزاده و ائمه اطهار (ع) در طول تاریخ بوده است.
تاریخچه مقبره هاجرِ خاتون
این مسجد در آغاز سر تپوله و میدان چهٔ جلو آن را قبلاً خانهٔ ظفر الملک خوانده می‌شد. در محل مقبره هاجرِ خاتون خواهر امام رضا (ع) مدفون است. که در تاریخ مردوخ هم به آن اشاره‌شده است. اما معلوم نیست که خواهر امام رضا چه وقت و در چه سالی به سنندج آمده و در آنجا دفن شده زیرا زمان زندگانی امام رضا و ایجاد سنندج فاصلهٔ زمانی زیادی دارد. این محل به تقدیر به هاجرِ خاتون مشهور شده است.
شخصی به نام الله یا «لله» یعقوب نامی مسجدی در آن بنا نهاد و بعداً آن مسجد به نام مسجد هاجرِ خاتون معروف شد و سپس حاج شیخ شکرالله تعمیر آن را به عهده گرفت. این مسجد به‌واسطهٔ قرب جوار آن به امامزاده هاجرِ خاتون تا ظهور دولت پهلوی بست بود. و مردم از ظلم و جور حکام و تعدی متنفذین محلی در آنجا بست می‌نشستند. وعده‌ای هم از ترس جانشان بدان جا پناهنده می‌شدند. و به خواهش شیخ شکرالله مورد عفو قرار می‌گرفتند. و بعداً علی‌اکبر خان شرف الملک، روستای ساتیله را برای مسجد مزبور وقف کرد و نیز عده‌ای از متمولان خیرخواه باغاتی برای اعاشهٔ امام و خادم و معتکفین و واردین به مسجد وقف کردند.
امامزاده پیر عمر سنندج
این امامزاده در ضلع جنوبی خیابان امام خمینی واقع‌شده و تاریخ ساخت آن ۱۰۴۶ ه. ق است. امامزاده پیر عمر را پسر بلافصل حضرت علی (ع) می‌دانند. بنای آرامگاه شامل تزیینات آجری، گچ‌بری و اروسی‌های زیبا است.
امامزاده پیرمحمد سنندج
امامزاده پیرمحمد که گفته می‌شود نام ایشان «محمد بن یحیی» بوده و فرزند امامزاده پیر عمر بوده‌اند. در شهر سنندج در بقعه‌ای در قبرستان قدیمی پیرمحمد که بالای تپه‌ای در میدان نبوت دفن شده‌اند. آنان از نخستین ساداتی هستند که در این منطقه سکونت اختیار کرده‌اند. و ساختمان جدید این بارگاه و گنبد مخروطی شکل آن به‌گونه‌ای است. که از همه نقاط شهر دیده می‌شود.
گنبد یک هشت‌ضلعی منظم است. که درنهایت دقت، ظرافت و ابهت به یک نقطه واحد رو به آسمان ختم می‌شود. و هر یک از اضلاع هشت‌ضلعی به‌وسیله هنر کاشی‌کاری و به سبک سلجوقیان تزئین شده است. چیدمان کاشی‌کاری‌های گنبد به ترتیبی است که عباراتی در مدح حضرت رسول اکرم (ص) و آیات قرآن به نگارش درآمده است.
به هنگام ورود به داخل صحن مقبره ایوان کوچکی قرار دارد که زائرین در آنجا به اقامه نماز می‌پردازند. گرداگرد ایوان را پنجره‌های رنگی فراگرفته که در سمت مخالف آن ضریح امامزاده پیر عمر (پدر امامزاده پیرمحمد) دیده می‌شود.
معماری امامزاده پیر محمد
پس از ورود به امامزاده به علت شدید بودن نور در بیرون باید نور شکسته شود، تا داخل ساختمان حالت نامطلوبی ازنظر وارد شونده نداشته باشد. و یکی از عوامل مهم معماری در تقسیم و شکست شدت نور، هشتی های ورودی هستند. که گرد و یا چندضلعی ساخته می‌شدند. در بالای هشتی، اغلب نورگیری وجود دارد که نور متمرکز ملایمی را در ساعت‌های مختلف روزبه داخل انتقال می‌دهد. به کار بردن این شیوه برای تنظیم و متعادل کردن نور و حرارت از ویژگی‌های معماری سنتی است. صحن ورودی محل گردآوری و توزیع نذورات اهالی شهر است. و این امامزاده تا سال‌هایی نه‌چندان دور، حجرات تعلیم در مجاورت آن برای طلبه‌های دینی نیز برپا بوده است.
داخل صحن اصلی مسجد، هم‌محل عبادت است و هم‌محل اقامه نماز جماعت و هم‌محل برگزاری مراسم مولودی و قرائت قرآن. همچنین بر روی صحن اصلی فضای مدور هشت‌ضلعی قرارگرفته که به شکل بسیار زیبا و مهندسی‌شده نورپردازی شده است. صحن اصلی مسجد امامزاده پیرمحمد از سبک معماری طاق آهنگ پیروی می‌کند. طاق‌های آهنگ یا دارای پنجره‌های جانبی است و یا در بالای آن‌ها گنبدهای کوچکی با پنجره تعبیه‌شده است. در طاق چهار بخش نیز که از تقاطع دو طاق آهنگ هم‌ارتفاع و هم‌عرض حاصل می‌شود نیز می‌توان روزنه‌های وسیعی ایجاد کرد که این در آرامش و فضای روحانی موجود در صحن مسجد و امامزاده نقش و سهم به سزایی داشته است.
مسجد قبا سنندج
این مسجد که در مرکز شهرک بهاران این شهر واقع‌شده، یکی از منحصربه‌فردترین مساجد ازنظر ساختار و معماری در مناطق کردنشین است. مسجد دارای چهار درب ورود و خروج است. که درب ورودی اصلی آن در دل ایوان عظیمی واقع‌شده که در دل خود منبری کوچک را با استفاده از هنر کاشی‌کاری قرار داده است. صنعت کاشی سازی و کاشی‌کاری که بیش از همه در تزیین معماری سرزمین ایران، و به‌طور اخص بناهای مذهبی به کار گرفته‌شده، همانند سفالگری دارای ویژگی‌های خاصی است.
معماری مسجد قبا
این هنر و صنعت که در مسجد قبای سنندج به‌خوبی خودنمایی می‌کند. از گذشتهٔ بسیار دور درنتیجه مهارت، ذوق و سلیقه کاشی‌ساز در مقام شیئی ترکیبی متجلی گردیده، بدین ترتیب که هنرمند کاشی‌کار یا موزاییک‌ساز با کاربرد و ترکیب رنگ‌های گوناگون و یا در کنار هم قرار دادن قطعات ریزی از سنگ‌های رنگین و بر طبق نقشه‌ای از قبل طرح گردیده، به اشکالی متفاوت و موزون از تزیینات بنا دست‌یافته است. که این‌یکی از ویژگی‌های بارز و ارزنده مسجد قبا به شمار می‌رود و جلوه و زیبایی خاصی را به نمای ساختمان بخشیده است.
مناره و گلدسته‌ها همواره مظهری از معنای ندای حق و حق‌طلبان بر نجواهای شیاطین، کفار و مشرکین می‌باشد. مسجد قبا دارای چهار مناره بلند و رفیع است که به‌صورت متقارن در چهارسوی مسجد مناره رفیع و سبزرنگ را محصور کرده‌اند. مناره‌ها به رنگ سفید و سبز برپاشده‌اند. و به‌وسیله راه‌پله‌هایی به انتهای آن دسترسی مقدور پذیر است. نمای خارجی مسجد دارای نظم و انضباط بسیار ویژه‌ای است، که از ترکیب دو نوع سنگ گرانیت و پنجره به‌خوبی و به زیبایی بهره می‌برد. برای ورود به صحن اصلی مسجد تعدادی پله و راهرویی قرارگرفته که به صحن اصلی شبستان مسجد راه دارد.
مسجد رشید قلعه بیگی سنندج
این مسجد یکی از آثار ملی ثبت‌شده ایران در سنندج است. که قدمت آن مربوط به قاجاریه می‌باشد و در تاریخ ۱۳۷۸/۱۲/۲۵ به شماره ثبت ۲۶۶۱ در مجموعه آثار تاریخی ایران ثبت‌شده است. نشانی این اثر ملی ثبت‌شده سنندج شهرستان بیجار، حریم بازار سرپوشیده سنندج، ضلع جنوبی می‌باشد.
استان کردستان دارای جاذبه‌های گردشگری، باستانی و طبیعی بسیاری است. که مسجد رشید قلعه بیگی شهرستان سنندج یکی از آثار تاریخی و دیدنی این استان می‌باشد.